Αγαπητοί Συμπατριώτες.
Τώρα που όλοι χαιρόμαστε στο νησί μας το κόσμημα που
είναι το καινούριο νοσοκομείο, νομίζω είναι καιρός να κοιτάξουμε και το κτίριο
του παλαιού νοσοκομείου, το Τριφύλλειο, περιουσία και κομμάτι της ζωής του κάθε
Τσιριγώτη και όχι μόνο. Έχοντας ασχοληθεί αρκετό καιρό με το θέμα, και έχοντας μιλήσει με αρκετούς ανθρώπους που
εμπλέκονται σε αυτό, νομίζω πως είναι καιρός να δημοσιοποιήσω τις σκέψεις μου
και να τις μοιραστώ με κάθε ενδιαφερόμενο συμπατριώτη. Να τονίσω δε, πως
υπάρχουν και συγκεκριμένες προτάσεις σχετικά με την χρηματοδότηση της όλης
ιδέας που την κάνει πραγματοποιήσιμη. Ίσως
να υπάρχουν και άλλες προτάσεις σχετικά με την τύχη του ιστορικού κτιρίου του
Ποταμού. Όμως αυτό το σχέδιο, όπως το
έχουμε κατ αρχήν μελετήσει με την βοήθεια ειδικών συνεργατών που αφιλοκερδώς,
με όραμα και αγάπη για το Τσιρίγο πρότειναν και βοήθησαν, μου φαίνεται πως θα
ωφελήσει πάρα πολύ τον τόπο μας.
Η πρότασή μου, όπως αυτή
διαμορφώνεται, έχει τρία σκέλη.
1.
Να
επιστρέψουν στο νησί τα αρχαία ευρήματα. Ένα μέρος από το κτίριο του
Τριφυλλείου μπορεί να στεγάζει όλα
εκείνα τα αρχαία ευρήματα που τώρα
παραμένουν αποθηκευμένα σε διάφορες αποθήκες στην Αθήνα και τον Πειραιά. Δημιουργία
επομένως ενός αποθηκευτικού χώρου με τις ανάλογες συνθήκες ασφαλείας. Η
"αποθήκη" αυτή θα αποτελέσει το πολύτιμο εργαλείο για κάθε
αρχαιολογική ανασκαφή που γίνεται στο νησί, αφού το νέο Μουσείο που θα υπάρχει
σε λίγο καιρό, δεν θα μπορεί να παίζει αυτόν το ρόλο που πλημμελέστατα έπαιζε
στο παρελθόν. Όλοι θυμόμαστε το στοίβαγμα χωρίς καμμιά μουσειολογική ή άλλη
μελέτη των ευρημάτων, που απαξίωνε το μουσείο- τους επιστήμονες- τους δωρητές.
Τα ξύλινα κουτιά από την ανασκαφή του Χάξλει στην δεκαετία του 60, ήταν στον
χώρο, μαζί με τα αποθηκευμένα ευρήματα από τις νεώτερες ανασκαφές, κάτι που μας
έκανε να αναρωτιόμαστε μήπως ήταν καλύτερα για τα ευρήματα να παραμείνουν στην
αγκαλιά της Κυθηραϊκής γής, παρά στην φροντίδα των συγχρόνων. Τώρα, με το νέο
μουσείο, κάτι τέτοιο θα είναι αδύνατο. Θα υπάρχουν μόνο ό,τι προβλέπει η
μουσειολογική μελέτη. Όμως η αποθήκευσή των υπολοίπων πάνω στο νησί θα δίνει
την δυνατότητα να ανανεώνεται η έκθεση του Μουσείου κατά καιρούς, κάτι που
γίνεται σε όλα τα σύγχρονα μουσεία, κάνοντας επίκαιρο και ελκυστικό το μουσείο
μας και για τους ντόπιους, που θα μπορούν να το ξαναδούν. Μαζί με τον
αποθηκευτικό χώρο, ένας χώρος εργαστηρίου που μπορεί να δημιουργηθεί, (και σε
πολλά μέρη της Ευρώπης είναι ανοικτός ώστε οι επισκέπτες να έχουν οπτική επαφή,
να μπορούν να βλέπουν την δουλειά των συντηρητών), θα υποδέχεται τα νέα ευρήματα των ανασκαφών, που
θα μπορούν πλέον να εξελίσσονται πολύ πιο εύκολα σε όλο το νησί, αφού τα
ευρήματα του όποιου πεδίου ανασκαφών θα έχουν έναν πρώτο χώρο να μεταφερθούν.
2. Μια
έκθεση της ιστορίας του Τριφύλλειου. Νομίζω πως είναι χρέος των νεώτερων
Κυθηρίων προς όλους όσους εργάστηκαν για την δημιουργία και λειτουργία του
Τριφυλλείου να υπάρξει ένας χώρος (ίσως η αναπαλαιωμένη παλαιά είσοδος με τα
γύρω γραφεία), που θα λέει και θα αναδεικνύει
την ιστορία και το έργο του ιδρύματος. Μέσα στο παλιό νοσοκομείο αυτή τη στιγμή
υπάρχει υλικό με μεγάλο ενδιαφέρον για τον ιστορικό της επιστήμης. Υπάρχουν
όμως και άλλα ντοκουμέντα και φωτογραφίες που μας λένε πολλά, και που δεν
πρέπει να απαξιωθούν. Η λήθη θα είναι η μεγαλύτερη ντροπή για εμάς τους
σύγχρονους, η χορταριασμένη προτομή στην άκρη ενός ερειπίου θα είναι μνημείο
ανικανότητας και αχαριστίας όλων μας. Υπάρχει το έργο, η ιστορία, τα
ντοκουμέντα που θα μας κάνουν να θυμόμαστε πράξεις σπουδαίων ανθρώπων, που σε δύσκολους καιρούς
έκαναν τα Κύθηρα διαφορετικά, ένα παράδειγμα σπάνιο στην ταλαιπωρημένη Ελλάδα
εκείνων των δύσκολων χρόνων. Το ( μικρό ) μουσείο της ιστορίας του Τριφυλλείου
ιδρύματος νομίζω πως είναι χρέος όλων μας, και θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον.
3. Η
έκθεση του ναυαγίου των Αντικυθήρων. Σε λίγο καιρό, η σπουδαία έκθεση που οργανώθηκε στο
Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών, σχετικά με το ναυάγιο των Αντικυθήρων, τελειώνει. Θα
παρουσιαστεί ακόμα σε 2-3 μουσεία στο εξωτερικό, αλλά το μέρος των
οπτικοακουστικών εκθεμάτων, τα βίντεο και οι φωτογραφίες καθώς και κάποια δευτερεύοντα εκθέματα, που
τώρα δεν αποτελούν κομμάτια της έκθεσης, μπορούν κάλλιστα να υπάρχουν στο νησί
μαζί με ένα αντίγραφο του μηχανισμού που βρέθηκε. Στον χώρο του παλιού
νοσοκομείου, υπάρχει η δυνατότητα να δημιουργηθεί ένας σπουδαίος χώρος, πόλος
έλξης για κάθε επισκέπτη των Κυθήρων, που θα βοηθήσει ώστε τα Κύθηρα να γίνουν
τόπος εκπαιδευτικού τουρισμού για τις περιόδους που οι άλλοι τουρίστες
σπανίζουν.
Και οι τρείς αυτές προτάσεις
μπορούν να συνυπάρχουν στον χώρο του Τριφυλλείου, με το κτίριο και τον σπουδαίο
κήπο του, και να δημιουργήσουν πολλαπλά
ωφέλη σε όλους τους Τσιριγώτες.
Κυρίως όμως θα δώσουν στο νησί
μας φήμη και προβολή, υπογραμμίζοντας την διαφορετικότητα και τον χαρακτήρα του.
Το Τριφύλλειο Ιδρυμα τώρα που ο
κύκλος του νοσοκομείου έκλεισε, μπορεί να μπεί οδηγός σε ένα αντίστοιχης
σπουδαιότητας έργο, που είναι ο πολιτισμός, η ταυτότητα, η υπερηφάνεια του
Τσιριγώτη. Το πνεύμα του σύγχρονου Έλληνα πάσχει σήμερα τόσο, όσο έπασχε η υγεία
του την εποχή του νοσοκομείου.
Και ενώ υπάρχουν κονδύλια, σε
διάφορους τομείς και φορείς, δεν υπάρχουν εκείνοι που με το κύρος, το ήθος και
την σοβαρότητα θα εμπνεύσουν τους υπόλοιπους για τα μεγάλα έργα που θέλουμε
όλοι. Από κοντά, ο Δήμος Κυθήρων, μια
σειρά από άλλα ιδρύματα όπως το ΚΙΠΑ, Αδελφότητες, Σύνδεσμοι, Σύλλογοι
επιστημόνων, οι Φίλοι των Μουσείων, είμαι σίγουρος πως θα βοηθήσουν με κάθε
μέσο σε ένα τέτοιο όνειρο. Ο κάθε ανώνυμος Τσιριγώτης έχει δείξει στο παρελθόν
πως είναι ικανότατος να αγκαλιάσει και να υλοποιήσει μεγάλα έργα.
Ας δοθεί η ευκαιρία λοιπόν και
στις μέρες μας να αποδειχτεί ξανά.
Μανώλης Χάρος
Ζωγράφος και νέος δημοτικός
σύμβουλος Κυθήρων & Αντικυθήρων
