Τρίτη 31 Ιουλίου 2012

Ballota acetabulosa (L.) Benth.,Lamiaceae/Labiatae, Τα μπαμπακούλια


Κύθηρα, Μάιος 2012. Φωτογραφίες, κείμενο:Σταυρούλα Φατσέα

Το γένος βαλλωτή περιλαμβάνει περίπου 33 είδη αυτοφυών στις εύκρατες περιοχές της Ευρώπης , Βόρειας Αφρικής και Δυτικής Ασίας. Μεγαλύτερη ποικιλία ειδών εμφανίζεται στη Μεσογειακή λεκάνη.

Το όνομα φαίνεται να χρησιμοποίησε ο Διοσκουρίδης για το φυτό που σήμερα ονομάζουμε ballota nigra, βαλλωτή η μέλαινα, ενώ από τις πηγές προκύπτει ότι το φυτό ballota acetabulosa, ο Διοσκουρίδης το περιγράφει ως ψευδοδίκταμο. 


Κοινές ονομασίες στην Ελλάδα: φυτιλάκι, αλουμινάκι, αποπουλιά, φουφλιά, φουρφουλιά,λυχναράκι, φάσσας, καπτουριά, καντηλαναύτρα

Στα Κύθηρα το φυτό είναι γνωστό σε όλο το νησί με το λαϊκό όνομα μπαμπακούλια. Παλαιότερα, τέτοια εποχή κάθε χρόνο μάζευαν τα μπαμπακούλια, δηλαδή τους ξερούς κάλυκες του φυτού. Τα μικρά αυτά χωνάκια τα τοποθετούσαν ανεστραμμένα ανά δύο αφού έβγαζαν το σπόρο από το ένα, στο λάδι του καντηλιού, που υπήρχε στο εικονοστάσι κάθε σπιτιού και τα άναβαν. Η φλογίτσα τους κρατούσε περίπου 10 ώρες αναμμένη χωρίς να δημιουργεί καπνιά.

πηγή: FLORA CYTHEREA