Ομιλία Στέφανου Ταμβάκη, επίτιμου Προέδρου Ελληνικής Κοινότητας Αλεξάνδρειας, στη Βουλή

ΕΙΔΙΚΗ ΜΟΝΙΜΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ

ΤΡΙΤΗ 26 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2013

Αγαπητέ κύριε Πρόεδρε

Κυρίες και κύριοι βουλευτές

Επιθυμώ αρχικά να ευχαριστήσω τα μέλη του Προεδρείου της Επιτροπής και όλους εσάς, που είχατε την ευγενή καλοσύνη να μας προσκαλέσετε για να σας ενημερώσουμε, για τον ιστορικό ελληνισμό της Αιγύπτου σήμερα και κυρίως για το πώς διαγράφεται η παρουσία μας και το μέλλον μας ένα χρόνο μετά την επανάσταση της 25ης Ιανουαρίου 2012, που οδήγησε στην ανατροπή του καθεστώτος στην Αίγυπτο. 

Είναι ιδιαίτερη η χαρά μου, να βρίσκομαι και πάλι ανάμεσα σας, αυτή τη φορά βέβαια με την ιδιότητα του Επιτίμου Πρόεδρου της Πρεσβυγενούς Ελληνικής Κοινότητας Αλεξάνδρειας.

Δεν έχουμε έρθει σήμερα εδώ για να σας παρουσιάσουμε  μόνο την ιστορία του ελληνισμού της Αιγύπτου και να εξιστορήσουμε τα κατορθώματα των προγόνων μας στη χώρα του Νείλου. Είμαστε εδώ για να συζητήσουμε τη σημερινή πραγματικότητα χωρίς φόβο και πάθος, να δούμε την όψη της καθημερινότητας και να χαράξουμε μια κοινή πορεία προς όφελος και για το συμφέρον τόσο της πατρίδας όσο και του παροικιακού ελληνισμού.

Η ιστορική διαδρομή του ελληνισμού στην Αλεξάνδρεια ανάγεται σε βάθος δύο και πλέον χιλιετηρίδων και η αρχή της σηματοδοτείται από την τοποθέτηση του θεμέλιου λίθου το 331 π.Χ. από τον Μέγα Αλέξανδρο. Η παρουσία του ελληνικού στοιχείου μέσα στη μακρά διάρκεια είναι άλλοτε πρωταγωνιστική και άλλοτε λιγότερο. Στα νεότερα χρόνια γίνεται η «Αγαπημένη Πόλις» του μεγάλου μας ποιητή Κ.Π.Καβάφη, ο χώρος και ο παρελθοντικός ελληνιστικός χρόνος των περισσότερων από τα ιστορικά ποιήματά του.

Στις γειτονιές της ίδιας πολιτείας εκτυλίσσεται η πλοκή της Νυχτερίδας, του τρίτου βιβλίου της τριλογίας «Ακυβέρνητες Πολιτείες» του Στρατή Τσίρκα. «Τι συνοψίζεται σ΄αυτή τη λέξη: Αλεξάνδρεια; Πέντε φυλές, πέντε γλώσσες, μια ντουζίνα θρησκείες, πέντε στόλοι που αυλακώνουν τα νερά. Και μονάχα η ελληνική δημοτική φαίνεται να τα ξεχωρίζει.», γράφει ο Λώρενς Ντάρρελ.

Η οργανωμένη ελληνική παροικία της Αιγύπτου μετράει 170 χρόνια ζωής ενώ η ελληνική παρουσία χάνεται στα βάθη των αιώνων. Ο ελληνισμός από το 1843 άρχισε να  οργανώνεται σε κοινότητες, συλλόγους και σωματεία  σε όλες τις πόλεις της Αιγύπτου με εκατοντάδες χιλιάδες μέλη. Σχολεία, Γηροκομεία, Νοσοκομεία, Εφημερίδες, είναι ορισμένες και μόνο από τις δραστηριότητες του παροικιακού ελληνισμού της Αιγύπτου. Είμαι βέβαιος ότι η ιστορία μας είναι γνωστή σε όλους σας και δεν χρειάζεται να την επαναλάβουμε.

Σήμερα μείναμε λίγοι, αλλά είμαστε πολλοί. Συνεχίζουμε να λειτουργούμε τα σχολεία μας, τα γηροκομεία μας, το ελληνικό νοσοκομείο στο Κάιρο, εκδίδουμε σε εβδομαδιαία βάση στο Κάιρο και σε μηνιαία βάση στην Αλεξάνδρεια ελληνικές εφημερίδες και συνεχίζουμε να ζούμε, να αγωνιζόμαστε και να προβάλλουμε την Ελλάδα και τον ελληνισμό στην σημαντική αυτή χώρα  που βρίσκεται στο σταυροδρόμι της Μεσογείου, του αραβικού κόσμου και της αφρικανικής ηπείρου και που διαδραματίζει ηγετικό ρόλο σε όλα τα επίπεδα.

Δεν θα αναφερθώ για τη στρατηγική της σημασία, για τα εθνικά μας συμφέροντα, γιατί άλλοι είναι καταλληλότεροι από εμένα να τα αναπτύξουν, όμως όλοι μας τα  αντιλαμβανόμαστε και τα κατανοούμε.

Βασικός πυλώνας για τον ελληνισμό της Αιγύπτου ήταν  και παραμένει εδώ και δύο χιλιετίες το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής. Το δευτερόθρονο Πατριαρχείο μας, ως φάρος της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού μας δείχνει το δρόμο.

Είναι δίπλα μας, στηρίζει την παροικία, συνεργάζεται αρμονικά με τις κοινότητες και τα σωματεία μας και επιτελεί πέρα από το θρησκευτικό ένα τεράστιο φιλανθρωπικό και κοινωνικό έργο.

Εμείς που ζούμε στην Αίγυπτο στηριζόμαστε πάνω στο τρίπτυχο Ελλάδα (μέσω των διπλωματικών μας αρχών), Παροικία (με την οργανωμένη της και μη μορφή) και Εκκλησία (με το Πατριαρχείο μας), που με αγαστή, ισότιμη και αποτελεσματική συνεργασία πορεύεται μέσα από τις αντιξοότητες και τα προβλήματα της καθημερινότητας.

Σήμερα και παρά το ολιγάριθμο των παροίκων μας, συνεχίζουμε να έχουμε σημαντική θέση στην ζωή της Αιγύπτου. Θέλουμε να ατενίζουμε με  αισιοδοξία το αύριο και από εσάς χρειαζόμαστε την ηθική και πολιτική σας στήριξη.

Οι κοινότητές μας είναι οικονομικά αυτάρκεις και ανταποκρίνονται επάξια στον κοινωνικό και κοινωφελή τους ρόλο.

Ο οργανωμένος ελληνισμός της Αλεξάνδρειας έχει συγκεντρωθεί γύρω από το λεγόμενο ελληνικό τετράγωνο, που βρίσκεται στην καρδιά της πόλης, στην Λεωφόρο Μεγάλου Αλεξάνδρου, λίγα μέτρα από την Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας.

Περιλαμβάνει τα σχολεία μας, το Προξενείο της Ελλάδας, την Ελληνική Κοινότητα, το ελληνικό γηροκομείο, το κοινοτικό στάδιο, το προσκοπείο και το εντευκτήριο της κοινότητάς μας.

Εκείνο που πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι ζούμε σε μια αραβική, μουσουλμανική χώρα, με ένα ελληνισμό αριθμητικά πολύ μικρό σε σχέση με τις προηγούμενες δεκαετίες των δύο τελευταίων τουλάχιστον αιώνων.

Όμως ούτε μία στιγμή δεν έχουμε αισθανθεί ρατσιστική συμπεριφορά ή χλευασμό για την καταγωγή μας ή τις θρησκευτικές μας πεποιθήσεις  στις γειτονιές που ζούμε.

Ακόμα και σήμερα και μετά την αραβική άνοιξη και την επικράτηση ισλαμιστικών κομμάτων οι έλληνες μπορούν σήμερα να διαβιούν ελεύθερα, να ασκούν δημόσια τα θρησκευτικά τους καθήκοντα (περιφορά Επιταφίου, Ανάσταση, εβδομαδιαίες λειτουργίες στις ελληνικές εκκλησίες κ.λ.π.), τις εθνικές εορτές (με παρελάσεις μαθητών), ανεμπόδιστη λειτουργία  όλων των κοινοτήτων και οργανώσεων της ομογένειας και πολλά άλλα.

Τα ίδια συμβαίνουν σε όλες σχεδόν τις χώρες της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής. Εκεί ακριβώς όπου υπάρχουν και δραστηριοποιούνται τα δύο Ελληνορθόδοξα Πατριαρχεία Αλεξανδρείας και Ιεροσολύμων με έλληνες Πατριάρχες και με σημαίνουσα πολιτική διάταση για την Ελλάδα.

Η αντιμετώπιση αυτή οφείλεται επειδή δεν  ήμασταν  ποτέ κατακτητές ή αποικιοκράτες στις χώρες αυτές. Δεν αφομοιωθήκαμε, δεν αλλοτριωθήκαμε αλλά ωστόσο δεν περιχαρακωθήκαμε.

Μπορέσαμε και μπορούμε ακόμα και σήμερα να ζούμε στην αιγυπτιακή κοινωνία σεβόμενοι αμφότεροι τα ήθη και έθιμα, συμμετέχοντας στις εξελίξεις, μεταλαμπαδεύοντας με άμεσο ή έμμεσο τρόπο τον ελληνικό πολιτισμό.

Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι στην είσοδο της Αλεξάνδρειας, η επιγραφή με το όνομα της πόλης είναι γραμμένη  μόνο στα Αραβικά και τα Ελληνικά, με παρέμβαση μάλιστα έλληνα παροίκου στον αιγύπτιο διοικητή.

Το 1999 με οικονομική συνεισφορά επαναπατρισθέντων ελλήνων της Αιγύπτου στην Ελλάδα, φιλοτεχνήθηκε ένα μεγαλοπρεπές άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, μεταφέρθηκε με πλοίο του ελληνικού ναυτικού στην Αλεξάνδρεια και τοποθετήθηκε  σε κεντρικότατο σημείο της πόλης, όπου δημιουργήθηκε πλατεία, που ονομάστηκε Πλατεία Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Τελειώνοντας θέλω να θέσω υπόψη σας, ένα νέο δυσάρεστο κλίμα που έχει δημιουργηθεί τελευταία στην Αίγυπτο απέναντι στην ελληνική παροικία και που πρέπει και με τη δική σας συνδρομή και συμβολή να σταματήσει πριν είναι πολύ αργά.

Οι αναίτιες εγκληματικές και ρατσιστικές ενέργειες μεμονωμένες ή συλλογικές εναντίον των αιγυπτίων στην Ελλάδα, έχουν άμεσο αρνητικό αντίκτυπο σε εμάς στην Αίγυπτο. Δεν αναφέρομε στην κυβερνητική πολιτική για την παράνομη μετανάστευση. Αναφέρομε στα πολλαπλά κρούσματα τυφλής βίας που συμβαίνουν το τελευταίο χρονικό διάστημα .

Οι πολλαπλές επιθέσεις σε αλλοεθνείς πολίτες του κόσμου, που μένουν στην Ελλάδα από τους αυτόκλητους «προστάτες» της φυλής και της ιστορίας μας ,με ένα ρατσιστικό και εγκληματικό τρόπο, που αν δεν σταματήσει εδώ και τώρα, πολύ δύσκολα θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τη ζημιά που θα προκληθεί

Το τελευταίο διάστημα συνέβησαν τρία ενδεικτικά γεγονότα, τα οποία μας θορύβησαν.

Πρώτα πραγματοποιήθηκε τον προηγούμενο μήνα,  συγκέντρωση διαμαρτυρίας, έξω από το Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στην Αλεξάνδρεια, το οποίο βρίσκεται μέσα στο ελληνικό τετράγωνο, από αρκετούς αιγυπτίους, που διαμαρτύρονταν για την μη καταβολή ενσήμων από έλληνα εργοδότη στην Ελλάδα σε αιγύπτιο εργαζόμενο, που ζούσε στην Ελλάδα, επαναπατρίσθηκε τώρα στην Αίγυπτο και θέλει να μεταφέρει τα ένσημα αυτά εκεί για να τακτοποιηθεί.

Το θέμα  μπορεί να φαίνεται καθημερινό για τα ελληνικά δεδομένα, όμως η συγκέντρωσή και η αντίδραση, δείχνει ότι ο τρόπος διαμαρτυρίας άρχισε να αλλάζει.

Το δεύτερο γεγονός είναι η προβολή από τον ιδιωτικό αιγυπτιακό τηλεοπτικό σταθμό Dream TV, έρευνας, διάρκειας 1,5 ώρας για τις βίαιες επιθέσεις που δέχονται οι αιγύπτιοι στην Ελλάδα. Και αυτό είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει, γιατί μέχρι σήμερα μόνο καλά λόγια ανέφεραν οι πολίτες του φιλήσυχου αυτού λαού για την συμπεριφορά των ελλήνων απέναντί τους,  είτε ήταν στην Αθήνα, στα Δωδεκάνησα, στην Καβάλα, στη Μανωλάδα  της Ηλείας είτε οπουδήποτε αλλού στην Ελλάδα.   

Και το τρίτο γεγονός, ήταν η διοργάνωση συγκέντρωσης διαμαρτυρίας έξω από την Πρεσβεία της Ελλάδας στο Κάιρο στις 26 Ιανουαρίου 2013 ενάντια στη ρατσιστική βία, που δέχονται οι αιγύπτιοι στην Ελλάδα. Η συγκέντρωση αυτή  δεν έγινε τελικά λόγω των συγκρούσεων που είχαν προηγηθεί με την ευκαιρία της 1^ης επετείου από την επανάσταση.

Μου δόθηκε η ευκαιρία να εκφράσω της ανησυχίες μου αυτές στον Υπουργό Εξωτερικών κ. Δημήτρη Αβραμόπουλο και τον Υφυπουργό Εξωτερικών κ. Κωνσταντίνο Τσιάρα στη διάρκεια των προσφάτων  επισκέψεων τους στην Αλεξάνδρεια.

Το ίδιο επανέλαβα στους αρχηγούς του ΣΥΡΙΖΑ κ. Αλέξη Τσίπρα και των ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΕΛΛΗΛΩΝ κ. Πάνο Καμμένο εδώ στην Βουλή στη διάρκεια της προηγούμενης επίσκεψης μου.

Για τον λόγο αυτό σήμερα τελειώνοντας σας παρακαλώ όπως μεταφέρετε το μήνυμα-έκκληση μαζί με τις ανησυχίες, την αγωνία και την παράκλησή μας προς τα μέλη των κομμάτων σας, τους οπαδούς σας, τους ψηφοφόρους σας και στον ελληνικό λαό που σας εξέλεξε: «Κάθε μεμονωμένη ή οργανωμένη  εγκληματική και ρατσιστική επίθεση εναντίον πολιτών άλλης χώρας  έχει πρώτα από όλα αρνητική επίπτωση στον ελληνισμό που μένει, αγωνίζεται και διαβιώνει ειρηνικά στο εξωτερικό και γι’αυτό πρέπει να σταματήσει. Δεν θα επιτρέψουμε σε κανένα να ανατρέψει μια ιστορία πολλών αιώνων. Η βία γεννάει βία και τα θύματα δεν είναι ούτε η ιδεολογία ούτε οι πολιτικές κανενός αλλά εμείς οι ίδιοι».        

Σας ευχαριστώ

Στέφανος Π. Ταμβάκης