Λενταρακιάνικα Κυθήρων: ένα ανοιχτό μουσείο

Ο άγιος Γιώργης στα Λενταρακιάνικα. Χτίστηκε 

από τον Γεώργιο Λενταράκη-Χαδέα το 17ο αι.

Τα Λενταρακιάνικα είναι ένας συνοικισμός των Φρατσίων που κάποτε έσφυζε από ζωή. Παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον για τη μελέτη της λαϊκής αρχιτεκτονικής στα Κύθηρα και του παραδοσιακού τρόπου ζωής εν γένει, στοιχεία τα οποία μπορεί να μελετήσει κανείς στα σωζόμενα κτίσματα, στις διηγήσεις παλαιών ανθρώπων και στις σωζόμενες αρχειακές μαρτυρίες. Το 18ο αι. είχε δύο ενορίες, του αγίου Γεωργίου και του αγίου Ιωάννου με 60 άτομα περίπου, οι πλείστοι με το επώνυμο Λενταράκης. Πέτρινα σπίτια, ανωγοκάτωγα, λουλουδιέρες, σκάλες, βόλτα, σπεντόνια, τζάκια, φουρνάκια, αλώνια, πατητήρια μικρά νοικοκυριά που κάποτε είχαν αξιοθαύμαστη αυτάρκεια. Πολλά προϊόντα που σήμερα αγοράζομε από τα πολυκαταστήματα, τότε τα παρήγαγε το κάθε σπίτι, όπως τα γαλακτοκομικά προϊόντα, το κρέας, τα φρούτα, τα μποστανικά, το ψωμί, το λάδι. Με το μαλλί, το μπαμπάκι, το λινάρι και το σπάρτο έφτιαχναν τα κλινοσκεπάσματα, τα στρωσίδια, τα κιλίμια, ρούχα κ.α. Σ’ αυτά τα σπίτια ντύθηκαν νυφάδες με ρίζινα φουστάνια και λεβέντες βρακοφόροι γαμπροί, γεννήθηκαν παιδιά, υπαγορεύτηκαν προικοσύμφωνα και διαθήκες, παίξανε βιολιά και λαούτα σε χαρές και σε πανηγύρια. Εδώ μπαινόβγαιναν προκομμένες κυράδες ανασκουμπωμένες και πλένανε και ζυμώνανε και φουρνίζανε και υφαίνανε και γνέθανε και δεν σταματούσαν τα χέρια τους λεπτό. Οι αφράτες, ροδοκόκκινες κοπέλες του χωριού περίπου 20 τον αριθμό, μαζεύονταν στο πηγάδι του άη Γιώργη για τα ριζικά και αντηχούσε το χωριό από τα γέλια. Τα βράδια του καλοκαιριού, στην αποσπερίδα, οι χωριανοί μαζεύονταν στου Ζουδερού την αχλάδα και εκεί οι γυναίκες γνέθανε το μαλλί, το λινάρι, το σπάρτο, ενώ οι ηλικιωμένοι έλεγαν ιστορίες, παραμύθια, αινίγματα και ρίμες. Το Χειμώνα η αποσπερίδα γινόταν στα σπίτια με τη σειρά. Παίρνανε το φαναράκι τους, μποξαδοδιπλώνονταν, και πήγαιναν με το εργόχειρό τους να καθίσουν γύρω στο τζάκι που έκαιγε ασταμάτητα. Η εσωτερική και εξωτερική μετανάστευση άδειασε το χωριό, όπως και όλα τα χωριά των Κυθήρων. Σήμερα μένουν 8 άτομα, όμως τα σωζόμενα οικήματα είναι αδιάψευστοι μάρτυρες της αλλοτινής ακμής αυτού του γραφικού συνοικισμού.

Αριστερά: Τα σπεντόνια του ερειπωμένου σπιτιού σώζονται σε άριστη κατάσταση. Η στέγη δεν άντεξε

Δεξιά: Το φουρουσάκι από τη λουλουδιέρα

Αριστερά: Στον τοίχο διακρίνονται τα ίχνη από τα δύο σπεντόνια του ερειπωμένου σπιτιού.
Στον κάμπαστρο ένα κιούπι

Δεξιά: Στα δεξιά παλιό πώρινο περιθύρωμα

Ο άγιος Γιάννης των Μαρεντιάνων στα Λενταρακιάνικα. 

Την έχτισαν τα 3 παιδιά του Λέου Λενταράκη-Μαρέντη περί το 1750.

Παλιό σπίτι με σπεντόνια. Μπροστά φαίνεται ο τρόπος στέγασης με τα ξύλινα μεσοδόκια και τα δοκάρια.

Σπεντόνι.

Δεξιά: Παλιό διώροφο σπίτι με λουλουδιέρες 

Γραφικό στενάκι στα Λενταρακιάνικα

Παλιό φουρνάκι με σιδερένιο πλαίσιο στο άνοιγμα

(Αφιερωμένο στην ομάδα Φράτσια-Κύθηρα)

Ελένη Χάρου-Κορωναίου