Δώσ’ μου το χέρι σου, αλλά πες μου ποιος είσαι…

ΤΗΣ ΒΙΒΙΑΝ ΜΟΡΡΙΣ

Έφυγε από κοντά μας ο Σταύρος Κομηνός

Ένας γνήσιος ανθρωπιστής που αφιέρωσε τη ζωή του στην υπεράσπιση των αδυνάτων και της φύσης που λάτρεψε..

Ο Σταύρος με τη σύντροφό του, τη μητέρα του Μαριγούλα, το γιο του Θανάση και την κόρη του Μαρία

Όταν ο πατέρας του, βάζοντας το χέρι στον ώμο του και κοιτάζοντάς τον ίσια στα μάτια, του είπε ότι ‘πρέπει να γίνει δικηγόρος για να μπορεί να βοηθά την οικογένεια οπόταν αντιμετώπιζε προβλήματα με το σύστημα’, ο μικρός Σταύρος Κομηνός, είδε σαν οικογένεια όλον τον κόσμο γύρω του. Λευκούς και ιθαγενείς, τους έβαλε όλους μέσα στην αγκαλιά του και υποσχέθηκε στον εαυτό του, ότι θα υπερασπίζεται μέχρι την τελευταία του πνοή τα δικαιώματά τους, μη διστάζοντας να αντιμετωπίσει θαρραλέα και αποτελεσματικά το σύστημα.

Από πολύ μικρός έμαθε να υπερασπίζεται τον εαυτό του και να μάχεται για τα δικαιώματα των αδυνάτων. Σ’ αυτό, έπαιξαν ζωτικό ρόλο οι γονείς του, ο Αθανάσιος και η Μαριγούλα.

Θαυμάσιος αφηγητής, θα πει σήμερα ο γιος του, Θανάσης, είχε το ταλέντο της αναπαράστασης των γεγονότων, έστω κι’ αν είχαν συμβεί δεκαετίες πριν.

Χαρακτηριστική εκείνη της πρώτης μέρας στο σχολείο, όταν η μητέρα του, τον είχε ντύσει μ’ ένα βελούδινο κοστούμι που είχε ράψει η ίδια, νοιώθοντας, προφανώς, ότι ο γιος της αξίζει τα καλύτερα. Ο ίδιος το φόρεσε με καμάρι χωρίς να γνωρίζει ότι αυτή τη μέρα θα έπαιρνε ένα σκληρό αλλά πολύ σπουδαίο μάθημα από τη ζωή. Ότι οι άνθρωποι γενικά αντιδρούν αρνητικά σε ό,τι είναι ασυνήθιστο και διαφορετικό. Οι πέτρες που του πέταξαν, τον όπλισαν με δύναμη να διεκδικήσει το δικαίωμα να είναι αυτός που θέλει να είναι, έστω κι αν επιστράτευσε τον πατέρα του να έλθει στο σχολείο και να μιλήσει στο διευθυντή.

Είναι το ίδιο παιδί που δυο δεκαετίες αργότερα θα υπερασπιζόταν τα δίκαια των άλλων και θα αντιμετώπιζε θαρρετά και κατάματα το ίδιο το σύστημα. Εν τω μεταξύ, θα έχει ζήσει την προκατάληψη στο πετσί του.

Στο Πανεπιστήμιο, μόνο ο μελλοντικός αρχιδικαστής του Ανώτατου Δικαστηρίου Αυστραλίας, ο Sir Gerard Brennan, καθολικός, τον πλησίασε φιλικά και του μίλησε.

Ο νομικός κλάδος χωριζόταν τη δεκαετία του ‘50 στους Προτεστάντες και τους Καθολικούς. Από τις αιτήσεις που έκανε σε διάφορα δικηγορικά γραφεία για να τον προσλάβουν ως μαθητευόμενο, ο Σταύρος Κομηνός, έγινε δεκτός μόνο από το Καθολικό νομικό γραφείο Burbin Pappy and Finn, πήρε, δε, την άδεια εξάσκησης του επαγγέλματος το 1953.

Ο Σταύρος Κομηνός γεννήθηκε στο Laidley της Κουνσλάνδης, στις 29 Μαΐου 1928. Ήταν ο Βενιαμίν μιας οικογένειας τεσσάρων παιδιών του Αθανασίου Κομηνού από τα Ντουριάνικα Κυθήρων και της Μαριγούλας από τα Περλεγκιάνικα, γειτονικό χωριό.

Έφυγε από τη ζωή λίγες βδομάδες πριν, συγκεκριμένα στις 28 Σεπτέμβρη. Ο γιος του, θα πει σήμερα ότι αφιέρωσε όλη του τη ζωή βοηθώντας τους αδύναμους και υπερασπιζόμενος τα δικαιώματά τους συχνά αφιλοκερδώς.

Έντονες ήταν οι αναμνήσεις της οικονομικής κρίσης του ’30 όταν οι γονείς του είχαν εστιατόριο και ζητιάνοι έρχονταν εκεί να ζητήσουν ένα πιάτο φαΐ. Όταν άστεγοι κοιμόντουσαν κάτω από τις γέφυρες, κυνηγημένοι από την αστυνομία γιατί απαγορευόταν να μείνουν στο ίδιο μέρος πάνω από μια εβδομάδα. Έχοντας ζήσει τις στερήσεις και τη μιζέρια των ανθρώπων από την τρυφερή παιδική ηλικία, είχε μια αποστροφή, θα πει ο γιος του, για την πολυτέλεια: «Ο πατέρας αγαπούσε την τάξη και την απλότητα. Πάντα έλεγε ότι η χαρά του ανθρώπου βρίσκεται στα απλά και τα καθημερινά. Η φύση και ο άνθρωπος ήταν εκείνα που τον απασχολούσαν και που ουσιαστικά αφιέρωσε όλη τη ζωή του σ’ αυτά.

Αν με ρωτήσει κανείς σήμερα, ‘τι είναι εκείνο που πάνω απ’ όλα μου έκανε εντύπωση στον πατέρα μου’, θα πω η αξιοπρέπειά του. Ο τρόπος που αντιμετώπιζε και τις πιο δύσκολες καταστάσεις, χωρίς να χάνει τη ψυχραιμία του, με το κεφάλι ψηλά, υποστηρίζοντας ότι όλα λύνονται, αρκεί να βρούμε την κατάλληλη στιγμή. Μπορεί σήμερα ο χρόνος να μην είναι κατάλληλος, μπορεί οι συνθήκες να μην είναι ακόμη ευνοϊκές. Ίσως χρειάζεται κάποιος χρόνος προκειμένου να ωριμάσει μια ιδέα στο μυαλό του ανθρώπου. Είχε μια σπάνια σοφία που πάντα θαύμαζα. Εργαστήκαμε μαζί στο ίδιο γραφείο. Ακόμη και όταν αποσύρθηκε πριν μερικά χρόνια, ήθελε, κάθε μέρα να γνωρίζει τι γίνεται. Όταν γύριζα σπίτι, το πρώτο που με ρωτούσε ήταν ΄τι έγινε σήμερα, ποιοι ήλθαν, τι είπαν’.

Οι ιδέες του, οι συμβουλές του, η ευθυκρισία του, είχαν ως στόχο πάντα την καλύτερη δυνατή λύση για τον άνθρωπο. Ήταν μια αγάπη γνήσια, που εκδηλωνόταν με πράξεις. Εκείνο που επιζητούσε πάντα, σε κάθε περίπτωση, ήταν να γνωρίσει τον άνθρωπο. Συνήθιζε να λέει ‘μόνο όταν γνωρίσεις το χαρακτήρα του άλλου μπορείς να τον βοηθήσεις πραγματικά. Τότε μόνο μπορείς να ξέρεις τι είναι το καλύτερο για κείνον’. Είναι φοβερά διδάγματα αυτά για τα οποία του χρωστώ ανείπωτη ευγνωμοσύνη. Είχα δε την υπέρτατη τύχη να τα ζήσω στην πράξη, αφού εργαζόμουν στον ίδιο χώρο για χρόνια δίπλα του».

ΦΛΟΓΕΡΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗΣ

Λάτρης της φύσης και φλογερός προστάτης του περιβάλλοντος, χαρακτηρίζεται από τον οργανισμό Προστασίας της Άγριας Φύσης Κουίνσλαντ (Wildlife Protection Society of Queensland), ως ‘ο νομικός ο οποίος χρησιμοποίησε το νομικό σύστημα για να προστατεύσει την άγρια φύση’. Σε εκείνον ανήκουν αποκλειστικά όλες οι μεγάλες μάχες που κέρδισε στο Fraser Island, Cooloola, Moreton Island και Mt. Εtna.

O Σταύρος Κομηνός ήταν ο πρώτος δικηγόρος στο Κουίνσλαντ που μιλούσε ελληνικά και ήταν σε θέση να υπερασπιστεί άτομα που η μητρική τους γλώσσα ήταν η ελληνική. Γι’ αυτό χρωστούσε χάρη πάντα στον πατέρα του ο οποίος έφερνε τον αείμνηστο δάσκαλο Ξανθόπουλο, κάθε Κυριακή στο σπίτι τους για να κάνει μάθημα σ’ εκείνον και την αδελφή του. Μετά τον καλούσε να φάνε όλοι μαζί μεσημεριανό και μ’ αυτόν τον τρόπο ο Σταύρος εξοικειώθηκε από πολύ νωρίς με τον γραπτό και προφορικό λόγο της καταγωγής του.

Υπηρέτησε τον νομικό κλάδο επί 60 ολόκληρα χρόνια, πρώτα μόνος του και από το 2005 με τον μεγάλο γιο του Θανάση (με τον οποίο μιλάμε σήμερα). Οι υπηρεσίες όμως που πρόσφερε αφιλοκερδώς, σε δύσκολες πρωτότυπες υποθέσεις, είναι εκείνες που τον έκαναν να διακριθεί.

Το 1969, για παράδειγμα, ανέλαβε την υπεράσπιση του ηθοποιού Norm Stainer, από το Twelfth Night Theatre, ο οποίος κατηγορήθηκε ότι ‘επί σκηνής χρησιμοποίησε φράσεις που προσέβαλαν τη δημοσία αιδώ’.

Η υπόθεση έφθασε στο Ανώτατο Δικαστήριο και στη συνέχεια στο Εφετείο, όπου ο κατηγορούμενος αθωώθηκε.

Η υπεράσπιση του δικαιώματος της ελευθερίας του λόγου στις Τέχνες, δημιούργησε ένα προηγούμενο, ακριβώς όπως συνέβη και με όλες τις επόμενες μεγάλες υποθέσεις που ανέλαβε ο Σταύρος Κομηνός και κέρδισε για την υπεράσπιση του περιβάλλοντος. Αξιοσημείωτο ότι απέκτησε τη φήμη του νομικού ο οποίος ήταν διατεθειμένος ν’ ανοίξει μέτωπο με το κατεστημένο προκειμένου να κερδίσει σημαντικές μάχες.

 Το 1994 για τις υπηρεσίες του, του απενεμήθη το βραβείο Α.Μ. (Αυστραλιανό Μετάλλιο).

ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΤΟΥ

«Ο πατέρας είχε πάντα την Ελλάδα στην καρδιά του» θα πει σήμερα ο γιος του Θανάσης, απόφοιτος της Φιλολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

«Το 1973 πήγαμε για πρώτη φορά στην Ελλάδα και ζήσαμε 6 μήνες στο χωριό της καταγωγής μας, τα Περλεγκίνικα. Εκείνη την εποχή δεν υπήρχε ρεύμα, αλλά ούτε και νερό στα σπίτια. Έτσι το κουβαλούσαμε κάθε μέρα, όπως όλοι οι άλλοι, με τενεκέδες από το πηγάδι. Είδαμε πώς γινόταν το αλώνισμα του σιταριού και των ρεβιθιών και πήραμε μέρος στον τρύγο και στο λιομάζωμα».

Εκεί έγινε το δέσιμο και των παιδιών του με τη γη γιατί το δικό του είχε αρχίσει χρόνια πριν, όταν έφηβος με το άλογο και την καρότσα πήγαινε στα γειτονικά χωριά και πουλούσε λαχανικά και φρούτα. Η μητέρα του -την οποία λάτρευε- τού είχε μάθει πώς να αρμέγει τις κατσίκες, πώς να φτιάχνει τυρί και μυζήθρα από το κατσικίσιο γάλα, πώς να ετοιμάζει τις κότες για το κυριακάτικο τραπέζι. Η προτίμησή του, σ’ όλη του τη ζωή ήταν η απλή τροφή, ‘τα καλά της γης’, όπως έλεγε, με τα αγαπημένα του φαγητά να είναι οι μπάμιες και οι αγκινάρες, τα φασόλια και τα ρεβίθια. Τη γη την καλλιεργούσε ο ίδιος, μέχρι τις τελευταίες μέρες της ζωής του και ήξερε όλα τα μυστικά της.

«Ο πατέρας σαν το μεγάλο Τολστόι, ήταν άρρηκτα δεμένος με τη γη και λάτρευε τη γεωργική ζωή. Τη σκληρή δουλειά που απαιτούσε, αλλά που σε αποζημίωνε με τόσες πολλές χαρές. Τον καθαρό αέρα, τους καρπούς της, διαφορετικούς κάθε εποχή, την αγνότητα του περιβάλλοντος, τη γαλήνη και την ηρεμία, πολύτιμα, αξεπέραστα αγαθά».

ΚΑΙ ΟΙΝΟΠΟΙΟΣ

Μετά το ταξίδι στην Ελλάδα τη ζωή στην ύπαιθρο και την ερωτική σχέση με τη φύση, ο Σταύρος Κομηνός, το 1976, θα αγοράσει μια φάρμα με φρουτόδεντρα την οποία μαζί με την αγαπημένη του σύντροφο Πηνελόπη, και τα τρία παιδιά του, θα μετατρέψει σε αμπέλι, και μερικά χρόνια αργότερα θα έχει το δικό του οινοποιείο που θα βγάζει τα περίφημα κρασιά, Cominos Wines. Θα είναι στο Glen Alpin στη Ζώνη του Γρανίτη.

Θα γίνει ο «μικρός παράδεισος» όπου ο Σταύρος με την Πηνελόπη θα κάνουν την απόδρασή τους τα Σαββατοκύριακα.

Από τα αξιόλογα επιτεύγματα του Σταύρου Κομηνού, του μεγάλου ανθρωπιστή, είναι και το γεγονός ότι πέτυχε να δοθεί πίσω στους φυσικούς ιδιοκτήτες η γη της φυλής των Αβοριγίνων Kukujungan. Για να εκφράσουν την ευγνωμοσύνη τους προς το πρόσωπο του ευεργέτη τους, οι Αβοριγίνες του απένειμαν τον τίτλο του επίτιμου Γέροντα της φυλής τους.

Την ιδιαίτερη μορφή του Σταύρου Κομηνού τονίζει και η συμμετοχή του στο χτίσιμο –πετραδάκι-πετραδάκι– της περίφημης Στοάς των Κομηνών στο Redcliffe. Όπως θα πει ο γιος του σήμερα, ο πατέρας του Σταύρου, κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, είχε πάρει άδεια από τον Πρωθυπουργό της Αυστραλίας Arthur Fadden να χτίσει ένα τριώροφο κτίριο, πρωτοποριακό για την εποχή εκείνη, το οποίο συνδύαζε μαγαζιά στο ισόγειο, γραφεία στον πρώτο όροφο, διαμερίσματα και αίθουσα δεξιώσεων στον δεύτερο όροφο. Είχε μαρμάρινα δάπεδα και πρόσοψη κλασσική. Σήμερα είναι διατηρητέο.

Το χτίσιμο έγινε και με την ενεργό συμμετοχή του Σταύρου, ο οποίος μόλις είχε αρχίσει και τις πανεπιστημιακές του σπουδές. Κάθε Σαββατοκύριακο ήταν εκεί, μαζί με τον πατέρα του, και του άρεσε πάντα να αφηγείται πώς κουβαλούσε το μπετόν με καροτσάκια, προσπαθώντας να ισορροπήσει πάνω σε στενές σανίδες, πώς γινόταν το μπετόν εκεί επιτόπου και να περιγράφει φοβερά παραστατικά πάντοτε πώς όλες οι μετάλλινες ράγες δένονταν με το χέρι. Επίσης, πώς χιλιάδες των χιλιάδων τούβλα μεταφέρθηκαν εκεί από τους ίδιους. 

Υπήρχε φυσικά και το στοιχείο της μαγείας σε όλη αυτήν την υπόθεση, αφού κοιμόντουσαν έξω με τον πατέρα του, μετρώντας τα άστρα, ενώ προηγουμένως είχαν φάει καβούρια που έπιαναν στην προβλήτα, μπροστά στην οικοδομή κα τα έψηναν στα κάρβουνα.

Μια ζωή γεμάτη, δημιουργική, κοντά στη φύση, κοντά στον άνθρωπο με προσφορά μοναδική και στα δύο, αυτή του Σταύρου Κομηνού, του μεγάλου ανθρωπιστή.

πηγή: neoskosmos.com