Σήμερα γιορτάζει ο άγιος Μάμας, ο
άγιος των βοσκών και των ξωμάχων. Στα Κύθηρα τον τιμούμε σε δύο γραφικότατα
ξωκκλήσια, τα οποία μαρτυρούνται το 17ο αι. Το ένα βρίσκεται στο βόρειο τμήμα
του νησιού στην περιοχή των Οχέλων, κοντά στο Πετρούνι, ανάμεσα σε κουμαριές
και ρείκια, αστιβές, σκίνα, ασπαλάθους, πρίνους και ασκένταμους, θυμάρια,
άγριες σεμπρεβίβες, αγριαχλαδιές, νιντρία, χαρουπιές, φασκομηλιές και άγρια
δεντρολίβανα. Κοντά στο εκκλησάκι είναι το σιδερόνερο του αγίου Μάμα, μία από
τις πολύτιμες σιδηρούχες πηγές των Κυθήρων. Τα παλιά χρόνια πολλοί που έπασχαν
από αναιμία, φυματίωση και παθήσεις του στομάχου κατέφευγαν εκεί για
υδροθεραπεία επί τόπου και διέμεναν σε μικρά δωμάτια, ερειπωμένα σήμερα πλέον.
Η ρεματιά έχει το χρώμα της σκουριάς από το σίδηρο της πηγής.
Το δεύτερο εκκλησάκι είναι στο
Νότιο μέρος του νησιού, στα Κατοχώρια, στο δρόμο που οδηγεί στην παραλία της
Κομπονάδας. Σύμφωνα με μια μαρτυρία του 1802 ο Ιωάννης Σεμιτέκολο την έδωσε
στην κόρη του Μαρία, η οποία την παρεχώρησε στο Μανώλη Κασιμάτη-Καραβοκύρη. Το
εκκλησάκι ανακαινισμένο έχει πέτρινο πώρινο τέμπλο του 19ου αι. με ανάγλυφα
κλαδιά της αμπέλου. Από το προαύλιο του ναού η θέα προς τα ανατολικά παράλια
του νησιού είναι μαγευτική.
Ελένη
Χάρου-Κορωναίου
