Η
αμφισβήτηση της Ελλάδος και η ώρα της
κρίσης
Η
Ελλάδα ήταν ανέκαθεν μία μικρή και κλειστή οικονομία. Σε οποιαδήποτε επενδυτική δραστηριότητα εμπλέκονταν το
κράτος, κάτι που σήμαινε γραφειοκρατία, διαφθορά και σπατάλη. Η τεράστια εισροή
πόρων από την είσοδο της χώρας στην ΕΟΚ κατευθύνθηκε σε καταναλωτικούς σκοπούς
και στην υπερμεγένθυση του κρατικού τομέα. Αντί η Ελλάδα να εκμεταλλευτεί την
είσοδό της στην ΕΟΚ και μετέπειτα στην Ευρωζώνη, η οικονομία της παρέμεινε
ερμητικά κλειστή. Ενώ η κρίση χρέους που προέκυψε στον Δυτικό κόσμο προέρχεται
από τον ιδιωτικό τομέα και τα ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια στις ΗΠΑ, στην Ελλάδα
προέκυψε από το δυσβάστακτο δημόσιο χρέος. Και καθότι η χώρα δεν είχε πόρους για
να στηριχθεί πέρα από την βοήθεια με την μορφή δανείων από το εξωτερικό, ενώ
ταυτόχρονα το σκληρό νόμισμα του ευρώ δεν βοηθούσε στην άσκηση νομισματικής
πολιτικής, έφθασε στο σημείο στο να μην μπορεί
να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της, κάτι που σημαίνει χρεοκοπία. Το αν
είναι μερική ή ανεξέλεγκτη χρεοκοπία είναι ανάξιο λόγου. Η χρεοκοπία από μόνη
της δεν επιφέρει παρερμηνείες. Η Ελλάδα χρωστά και δεν ανταποκρίνεται σε αυτά που
είχε υποσχεθεί ότι θα πράξει. Κοινώς κοροϊδεύει όχι τους πολίτες της, αλλά
ακόμη χειρότερα: τους ξένους πιστωτές
της!!! Το ότι ο σκληρός πυρήνας της Ευρωζώνης θέλει την Ελλάδα ως μέλος της – διότι σε περίπτωση εξόδου θα ανοίξουν
οι ασκοί του Αιόλου – αυτό δεν σημαίνει ότι η χώρα θα έχει άφεση αμαρτιών.
Για
να δοθεί στην Ελλάδα η δόση των €8 δις από την τρόικα που είχε προγραμματισθεί
για τον Σεπτέμβριο 2011 χρειάσθηκαν σχεδόν παρακάλια εκ μέρους της Ελληνικής
πλευράς ότι οι μεταρρυθμίσεις θα προχωρήσουν, και που τελικά καταβλήθηκε τον
Δεκέμβριο 2011 μόλις για να πληρωθούν οι μισθοί και οι συντάξεις.
Προβληματίζεται κανείς όταν για την νέα δανειακή σύμβαση ύψους €130 δις που η
χώρα εκλιπαρεί να λάβει, θα ζητηθούν όχι απλώς εγγυήσεις με απίστευτες πιέσεις
και εξευτελισμούς αλλά ακόμη χειρότερα φημολογείται ότι θα της επιβληθεί, με
συνταγματική κατοχύρωση, τοποθέτηση επιτρόπου έτσι ώστε να εκτελεσθεί πιστά ο προϋπολογισμός.
Κάτι δηλαδή σαν να εκχωρείται σε ξένους παράγοντες η διακυβέρνηση της χώρας. Έτσι
λοιπόν με την κρίση χρέους έχουμε και κρίση εμπιστοσύνης. Ο εξευτελισμός που υφίσταται
η χώρα είναι πρωτόγνωρος αλλά έχει βάση καθότι η πολιτική ηγεσία των τελευταίων
δεκαετιών είχε μάθει να παίρνει επιχορηγήσεις από το εξωτερικό αλλά να μην
δίνει σημασία πως διοχετεύονται και επιμερίζονται στην αγορά, αλλά να
κατευθύνονται μόνο για ίδιον όφελος. Και ο λογαριασμός είναι βαρύς. Η
βαλκανιοποίηση των μισθών και των παρεχομένων υπηρεσιών και η τιμολόγησή τους
σε βορειοευρωπαϊκά πρότυπα είναι προ των πυλών. Εκτός των πιέσεων υπάρχει και
έντονο ανθελληνικό κλίμα στην Ευρώπη αφού διαπιστώνουν ότι η όποια συμφωνία για
μεταρρυθμίσεις πέφτει στο κενό. Τα κόμματα που στηρίζουν την κυβέρνηση
Παπαδήμου έχουν εκτός από αντιπαλότητες μεταξύ τους και εσωκομματικές διαφορές!!!
Δεν υπάρχει ενιαίο μέτωπο για να αντιμετωπισθεί η επερχόμενη λαίλαπα που θα
ζητηθεί από την Ελλάδα για να χορηγηθούν τα €130 δις. Πρέπει πάση θυσία να στραγγαλισθεί
η κατανάλωση και να αρχίσει να μειώνεται το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών αφού
η οικονομία κάθε άλλο παρά εξωστρεφής είναι. Όποιες εταιρείες έχουν εξαγωγικό
προσανατολισμό παρόλο που σημειώνουν εντυπωσιακούς ρυθμούς δεν μπορούν να
ισοσκελίσουν τα ελλείμματα. Έτσι λοιπόν πρέπει να πιεσθούν περαιτέρω οι μισθοί
για να γίνει η οικονομία πιο ανταγωνιστική. Αλλά και αυτός ο όρος αμφισβητείται.
Η χώρα δεν χρειάζεται να έχει μισθούς Ινδίας και Κίνας για να βρεθεί σε
αναπτυξιακή πορεία, αλλά θα πρέπει να σταματήσει αυτό το ηλίθιο στέγνωμα
ρευστότητας που στραγγαλίζει κάθε οικονομική δραστηριότητα και που έχει στόχο
να τιμωρηθεί η Ελλάδα. Αλλά αυτά προστάζει η τρόικα. Θέλει σύνθλιψη μισθών για
να ξεκινήσουν όλα από το μηδέν. Ωστόσο τέτοια πράξη όχι απλά δεν θα οδηγήσει τη
χώρα στην ανάπτυξη, αλλά θα εξωθήσει ακόμη περισσότερους στην φτώχεια. Ας σημειώσουμε
ότι το μισθολογικό κόστος του δημόσιου τομέα δεν είναι υπέρμετρα μεγάλο.
Αντίθετα είναι τα επιδόματα και τα κάθε λογής βοηθήματα που το εκτινάσσουν. Αν
περικοπούν αυτά τότε βέβαια θα ομιλούμε για νέο καθεστώς μισθών τα οποία θα
πρεσβεύουν αντικειμενικότερα την παραγωγικότητα του δημόσιου τομέα, αλλά συνάμα
θα εξωθήσουν ένα μεγάλο μέρος του εργατικού δυναμικού της χώρας στο να φυτοζωεί.
Καθίσταται
λοιπόν επιτακτική ανάγκη να γίνει αντιληπτό από την Ελλάδα αλλά και από τους
εταίρους της ότι αφενός η μεν πρέπει να προχωρήσει άμεσα στις μεταρρυθμίσεις που
υπόσχεται χρόνια τώρα ότι θα τις πραγματοποιήσει, αφετέρου οι δε ότι δεν
μπορούν να στραγγαλίζουν μία οικονομία που αντιπροσωπεύει το 2% της Ευρωζώνης
και που έχει ήδη λάβει σκληρά μέτρα σε σημείο που οι πολίτες της οδεύουν στον
οικονομικό αφανισμό. Σε αυτά πρέπει να προστεθεί και ο ρόλος της ΕΚΤ που πρέπει
να ενεργοποιηθεί εντονότερα, να αρχίζει να αγοράζει ομόλογα των τραπεζών, να ρίξει
στην αγορά περισσότερα ευρώ έστω και αν η Γερμανία εκνευρίζεται για να στηριχθεί
το οικονομικό σύστημα της κάθε χώρας που διαπερνά αυτή τη κρίση. Το
τρισδιάστατο πρόβλημα που κυριαρχεί δηλαδή ανάπτυξη, δημοσιονομικά και τράπεζες
δεν λύνεται δια παντός με την μείωση ελλειμμάτων. Άλλωστε κανείς δεν μπορεί να
ομιλεί στην Ευρωζώνη για ανάπτυξη αφού οι ρυθμοί είναι τόσο αναιμικοί που οποιαδήποτε
εμπλοκή παρουσιαστεί σε διεθνές επίπεδο όπως π.χ. πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν
με πετρελαϊκές προεκτάσεις ή οι απειλές της Βορείου Κορέας, είναι εύκολο να αναταράξει
την οποιαδήποτε ισορροπία. Αλλά δυστυχώς η Ευρώπη σύρεται πίσω από τις
εξελίξεις.
ΜΗΝΑΣ Κ. ΠΑΥΛΑΚΗΣ
ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ
